You are currently viewing Θείος Βάνιας

Θείος Βάνιας


 

vanias poster

 

«Τα άγια των αγίων μου είναι το ανθρώπινο σώμα, η υγεία, το μυαλό, το ταλέντο, η έμπνευση, η αγάπη, και η πιο απόλυτη ελευθερία, ελευθερία από τη βία και το ψέμα, όπου κι αν εκφράζονται τα δύο τελευταία» Α.Π. Τσέχωφ

Η Λίλλυ Μελεμέ αναλαμβάνει να μας ταξιδέψει στον κόσμο του Θείου Βάνια με έναν αξιοζήλευτο θίασο (Γιάννης Φέρτης, Γιάννης Βόγλης, Στέλιος Μάινας, Έρση Μαλικένζου, Μαρίνα Ψάλτη, Μελίνα Βαμβακά, Αλεξία Καλτσίκη, Χάρης Χαραλάμπους) σε παραγωγή της Λυκόφως του Γιώργου Λυκιαρδόπουλου στο Θέατρο Χορν από 10 Δεκεμβρίου 2014.
Ο Θείος Βάνιας (1896-7), γραμμένος την ίδια περίπου εποχή με τον Γλάρο, αποτελεί ίσως το πιο «τσεχωφικό» από τα έργα του κορυφαίου Ρώσου ποιητή των λεπτότατων αποχρώσεων, και συμπυκνώνει εκρηκτικά το υπαρξιακό αδιέξοδο του φαινομένου που ονομάζεται «άνθρωπος», μέσα στον χώρο και τον χρόνο. Οι ήρωές του, μικροί και «γκρίζοι» αλλά παρόλα αυτά γνήσιοι και αναγνωρίσιμοι στη λεπτομέρεια και την πολυπλοκότητά τους, αναζητούν απελπισμένα το νόημα της ζωής, φλερτάρουν με τα όριά τους, επιδίδονται σ’ ένα ιλαροτραγικό κυνήγι ευτυχίας, αποζητούν την ελπίδα που θα νικήσει την καθημερινή φθορά – ένα υποκατάστατο της χαμένης, της σπαταλημένης τους ζωής. Ο έρωτας μοιάζει ιδανικό παυσίπονο ευτυχίας. Ωστόσο και αυτός μένει ανεκπλήρωτος. Οι ήρωες του Θείου Βάνια θέλουν αλλά δεν μπορούν να ξεφύγουν από το τέλμα. Με τις απονενοημένες πράξεις τους, τις εύγλωττες σιωπές τους, τις έντονες εσωτερικές συγκρούσεις τους, οι άνθρωποι του Τσέχωφ ισορροπούν ανάμεσα στην ευτυχία και τη δυστυχία, το τραγικό και το γελοίο, την ελπίδα και την απελπισία, το φως και το σκοτάδι, ιδανικοί «πρωταγωνιστές» στο διαχρονικό τσίρκο της ανθρώπινης υπαρξιακής περιπέτειας.

 

Λίγα λόγια για το έργο
Ο Βάνιας, αδερφός της πρώτης συζύγου του γέρου καθηγητή Σερεμπριάκωφ είναι υπεύθυνος για το κτήμα του καθηγητή και το φροντίζει μαζί με τη Σόνια, κόρη του καθηγητή από τον πρώτο του γάμο και ανιψιά του. Πρόσφατα ο καθηγητής έχει εγκατασταθεί μαζί με τη νεαρή και ελκυστική δεύτερη σύζυγό του, Ελένα, στο κτήμα, προκαλώντας πλήθος προβλημάτων, καθώς οι ισορροπίες αλλάζουν δραματικά. Ο Βάνιας είναι απελπισμένα ερωτευμένος με την Ελένα. Το ίδιο και ο γιατρός Αστρώφ που επισκέπτεται συχνά το κτήμα. Η Σόνια υποφέρει βουβά από έρωτα για τον γιατρό Αστρώφ. Η Ελένα πανέμορφη και αδιάφορη κινεί τα νήματα δίχως να ενδιαφέρεται για τα αισθήματα των επίδοξων εραστών. Οταν ο καθηγητής θα συγκεντρώσει όλη την οικογένεια για να ανακοινώσει το σχέδιο του να πουλήσει το κτήμα, τίποτα δε θα μείνει πια το ίδιο…

Ο Πίτερ Μπρουκ θεωρεί τον Τσέχωφ τον σπουδαιότερο θεατρικό συγγραφέα μαζί με τον Σαίξπηρ. Ο Μαξίμ Γκόρκι έγραψε στον Τσέχωφ για τον Βάνια ότι είναι «ένα έργο εξαίσιο, ένα σφυρί που το χτυπάτε στο αδειανό κεφάλι του κοινού.. Τα χτυπήματα σας πάνε ίσια στην καρδιά..». O Laurence Olivier θεωρούσε πως τα πρόσωπα του έργου είναι σαν μουσικά όργανα που άλλοτε παίζουν χορωδιακά και άλλοτε σόλο το θέμα της θλίψης αυτών των καλλιεργημένων εξόριστων και τη λαχτάρα τους για τη νεότητα.
Όπως λέει και ο ιταλός σκηνοθέτης Giorgio Strehler “Το πρόβλημα του Τσέχωφ είναι, πάντα, αυτό που ονομάζω «τα τρία κινέζικα κουτιά»: το ένα βρίσκεται μέσα στο άλλο, το τελευταίο περιέχει το προτελευταίο, το προτελευταίο περιέχει το πρώτο. Στο τρίτο κουτί είναι η Ζωή. Το μεγάλο κουτί της Ανθρώπινης Περιπέτειας, του Ανθρώπου που γεννιέται, μεγαλώνει, ζει, αγαπά, δεν αγαπά, κερδίζει, χάνει, καταλαβαίνει, δεν καταλαβαίνει, περνάει, πεθαίνει. Εδώ τα πρόσωπα παίρνουν διάσταση «μεταφυσική»…«συμβολική», σ’ ένα είδος παραβολής για την ανθρώπινη μοίρα.. “

Μετάφραση:
Χρύσα Προκοπάκη

Σκηνοθεσία:
Λίλλυ Μελεμέ

Σκηνικά:
Αριάδνη Βοζάνη

Κοστούμια:
Βασιλική Σύρμα

Μουσική:
Σταύρος Γασπαράτος

Φωτισμοί:
Μελίνα Μάσχα

Βοηθός Σκηνοθέτη:
Μάγδα Κόρπη

Βοηθός Συνθέτη:
Δημήτρης Γιακουμάκης

Βοηθός Σκηνογράφου:
Ερμιόνη Γκαρραμόνε

Βοηθός παραγωγής:
Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη

Οργάνωση παραγωγής:
Κατερίνα Μπερδέκα

Παραγωγή:
Λυκόφως, Γιώργος Λυκιαρδόπουλος

Executive Producer:
Μάγδα Λαδά

Παίζουν οι ηθοποιοί:
Γιάννης Φέρτης, Γιάννης Βόγλης Στέλιος Μάινας, Έρση Μαλικένζου, Μαρίνα Ψάλτη, Μελίνα Βαμβακά, Αλεξία Καλτσίκη, Χάρης Χαραλάμπους

Θέατρο Δημήτρης Χόρν